ابوالیسر کعب بن عمرو سلمیبوالیَسَر سَلَمی، کَعب‌بن عمروبن‌عَبّاد [۱]
المغازی، ج۱، ص۱۷۰.
یا‌کعب‌بن عمروبن مالک‌بن عمروبن عَبّاد ، از بیعت‌کنندگان در عقبه دوم می‌باشد.۱ - تیرهابوالیسر از تیره بنی‌سَلمه بود [۳]
الاستیعاب، ج۴، ص۳۴۰.
و چون بنی‌سلمه تیره‌ای از بنی‌عَدیّ است، واقدی او را از بنی‌عدیّ می‌داند. [۴]
المغازی، ج۱، ص۱۷۰.
۲ - افتخاراتاو از انصار است و در دومین بیعت عقبه با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) بیعت کرد و در ۲۰ سالگی در غزوه بدر حضور یافت و با این‌که چندان نیرومند نبود، عباس‌بن‌عبدالمطّلب را به اسارت گرفت، بر اساس روایتی وقتی پیامبر درباره اسارت عباس‌بن‌عبدالمطلّب از او پرسید، گفت:ای رسول خدا ! مردی مرا کمک کرد که پیش از این، او را ندیده بودم و قیافه او چنین و چنان بود، حضرت فرمود:فرشته‌ای کریم تو را یاری داده است. ابوالیسر در همین غزوه، پرچم مشرکان را از ابی‌عَزیزبن‌عُمَیر ستاند. [۶]
الاستیعاب، ج۴، ص۳۴۰.
وی در غزوه اُحُد، خندق و دیگر جنگ‌ها حضور داشت و در جنگ خیبر به دستور پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) دو گوسفند به غنیمت گرفت تا سپاهیان از آن تغذیه کنند. [۸]
السیرة النبویه، ج۳، ص۳۳۵.
[۹]
البدایة و النهایه، ج۴، ص۱۵۷.
از آن پس تا جنگ صفین که در کنار علی (علیه‌السلام) قرار داشت، اطلاعی از وی در دست نیست، [۱۰]
الاستیعاب، ج۴، ص۳۴۰.
نام وی در میان‌شهود پیمان نامه حکمیت از اصحاب امام علی (علیه‌السلام) آمده است، او واپسین فرد از بازماندگان جنگ بدر بود و در مدینه به سال ۵۵هجری درگذشت. [۱۲]
سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۵۳۷.
۳ - ابوالیَسَر در شأن نزول۳.۱ - آیه اولگفتهاند:ابوالیَسَر در سال صلح حدیبیه، مُحرِم به احرام عمره بود و گورخری را با نیزه شکار کرد. به او تذکّر دادند و حکم آن را از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) پرسید که آیه ۹۵ سوره مائده /۵ نازل شد و شکار در حال احرام را ممنوع کرد:«لاتَقتُلُوا الصَّیدَ و اَنتُم حُرُم». [۱۴]
روح‌المعانی، مج۵، ج۷، ص۳۴.
۳.۲ - آیه دومدر روایتی از ابن‌عباس آمده است که ابوالیَسَر هنگام فروش خرما، با زن غریبه‌ای مواجه و مرتکب گناهی شد؛ سپس پشیمان شده، با دو تن از صحابه در میان گذاشت، آنان وی را به استغفار و کتمان توصیه کردند؛ امّا نپذیرفت و قضیه را به آگاهی پیامبر رساند، پیامبر وی را توبیخ کرد و این آیه نازل شد [۱۵]
مسند احمد، ج۱، ص۴۰۶.
:«واَقِمِ الصَّلوةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وزُلَفًا مِنَ الَّیلِ اِنَّ الحَسَنتِ یُذهِبنَ السَّیِّاتِ ذلِکَ ذِکری لِلذّکِرین= و در دو طرف روز و نخستین ساعات شب، نماز را به‌پادار؛ زیرا خوبی‌ها، بدی‌ها را از بین می‌برد، این برای پندگیرندگان، پندی است». در نقل دیگری که طبری از خود وی روایت کرده، آمده است که رسول خدا پس از شنیدن سخن وی، لحظه‌ای خاموش ماند تا جبرئیل نازل شد، آن‌گاه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) آیه پیشین را بر او خواند، شخصی پرسید:آیا این آیه ویژه او است یا برای همه مردم؟ پیامبر فرمود:برای همه مردم است. [۱۸]
جامع‌البیان، مج۷، ج۱۲، ص۱۷۸.
میبدی ذیل روایت را به‌گونه دیگری نقل کرده و آورده است که رسول خدا پس از آگاهی از امر وی برای نماز عصر حاضر شد و پس از نماز، جبرئیل این آیه را نازل کرد، پیامبر از ابوالیسر پرسید:آیا در این نماز با ما بودی؟ پاسخ داد:آری، فرمود:این نماز، کفّاره آن گناهت بود. [۲۰]
کشف‌الاسرار، ج۴، ص۴۵۴.
۴ - فهرست منابع(۱)الاستيعاب فى معرفة الأصحاب. (۲)اُسدالغابة فى معرفة الصحابه. (۳)البداية والنهايه. (۴)تفسيرالقرآن العظيم، ابن‌كثير. (۵)جامع‌البيان عن تأويل آى القرآن. (۶)روح‌المعانى فى تفسيرالقرآن العظيم. (۷)سير اعلام النبلاء. (۸)الطبقات الكبرى. (۹)كشف‌الاسرار و عدة‌الابرار. (۱۰)مسند احمدبن‌حنبل. (۱۱)المغازى. (۱۲)وقعة صفين. ۵ - پانویس
۶ - منبعدایرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله ابوالیسر سلمی. رده‌های این صفحه : راویان حدیث از پیامبر | محدثان قرن ۱ (قمری)
|